NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
هَنَّادُ
بْنُ
السَّرِيِّ
حَدَّثَنَا
عَبْثَرٌ
عَنْ
مُطَرِّفٍ
عَنْ عَامِرٍ
عَنْ أَبِي
بُرْدَةَ
عَنْ أَبِي
مُوسَى قَالَ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَنْ
أَعْتَقَ جَارِيَتَهُ
وَتَزَوَّجَهَا
كَانَ لَهُ
أَجْرَانِ
Ebû Musa (r.a.)'dan;
dedi ki: Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Cariyesini
hürriyete kavuşturup da onunla evlenen kimseye iki (kat) ecir vardır.''
İzah:
Buhârî ilim; ıtk,
nikâh, enbiya, meğâzî, salât; Müslim, iman, nikâh, Tirmizî nikâh; Nesâî, nikâh,
Ahmed b. Hanbel, III, 2, 10, 186, 282, IV, 395, 398, V, 402, 405, 408.
Bu hadis-i şerif Buhârî'nin rivayetinde;
"Bir kimsenin bir cariyesi bulunur da onu öğretir ve kendisine hoş muamele
yapar, sonra hürriyetine kavuşturarak evlenirse, o kimseye iki (kat) ecir
vardır" mânâsına gelen, lâfızlarla rivayet edilmiştir.
İlim adamlarının
açıklamasına göre bu iki ecirden birisi o cariyeyi yetiştirip hürriyetine
kavuşturduğundan, diğeri de onunla evlendiğinden dolayı verilecektir.
Müslim'in rivayetinde
ise, bu hadis daha geniş olarak şu mânâya gelen lâfızlarla rivayet edilmiştir:
"Üç kişi vardır ki
bunlara ecirleri iki kat verilir:
1. Ehl-i kitaptan olup
Peygamberine iman eden bir kimse. Son Peygamber (s.a.)'a erişir O'na da iman
eder, ona da uyar ve tasdik ederse işte bu kimseye iki ecir vardır.
2. Başkasının mülkü
olan bir köle hem Allah Teâlâ'nın hakkını, hem de efendisinin hakkını öderse
ona da iki ecir vardır.
3. Cariyesi olan bir kimse
o cariyeyi besler, gıdasına iyi bakar, sonra onu iyi terbiye eder ve
terbiyesini iyi becerir de sonra hürriyetine kavuşturarak kendisi ile
evlenirse, ona da iki (kat), ecir vardır.”[Müslim, iman]
Ulemâdan bazılarının
açıklamasına göre ecrin iki kat verilmesinden maksat "namaz, oruç gibi
yaptığı bütün amellerden kazanmış olduğu sevab ikiye katlanarak verilecek"
demektir.
Kirmânî'nin beyânına
göre hadis-i şeriflerde belirtilen bazı kişilere sevablarının iki kat olarak
verilmesinin sebebi bu kişilerin birbirine zıt olan iki hayırlı işi bir arada
yapmaya muvaffak olmalarıdır.
Meseleye bu açıdan
bakıldığından Allah hakkıyla birlikte onun kulları olan anne-baba hakkını
ödeyebilen kimselere de sevaplarının ikişer kat verileceği, dolayısıyla
sevabları katlanarak verilecek olan kimselerin sadece hadis-i şerifte
zikredilenlerden ibaret olmayıp hadis-i şeriflerin bu kimselerden sadece
bazılarım haber verdiği kolayca anlaşılır.
Hadis, kölelerin ve
özellikle kadın köle olan cariyelerin, İslâm toplumunda iyi mevkilere gelmek
için hazırlanmalarını ve böylece îslâm Toplumunun keyfiyet haritasının her
geçen gün daha mükemmele doğru götürülmesi için çalışmayı teşvik etmektedir.